Fotograferen in de Sneeuw – 4 Problemen en Tips

Op het moment dat ik dit blog schrijf geniet ik van de sneeuw in Zwitserland. De foto’s die je in dit blog ziet heb ik op deze reis in Zwitserland gemaakt of zijn van een poosje terug toen ik fotografeerde in Finland.
Natuurlijk fotografeer ik soms ook in Nederland in de sneeuw, maar laten we eerlijk zijn. Dat gebeurt niet zo vaak. Wie weet, het is januari.
Voor je het weet vallen er een paar vlokken en dan kun je maar beter voorbereid zijn. Misschien lees je dit blog over fotograferen in de sneeuw wel omdat je morgenochtend vroeg op pad wilt met de camera.

Fotograferen in de sneeuw, wat is daar nou anders aan dan fotograferen als er géén sneeuw ligt?

Probleem 1 – onderbelichte foto’s

Je foto’s worden donkerder en de sneeuw lijkt niet wit, maar grijs en grauw.  Dit komt doordat je camera de hoeveelheid licht anders meet mét sneeuw dan zonder sneeuw.

Doordat alles wit is  en de sneeuw het licht weerkaatst denkt de camera dat er meer licht is en de foto wat donkerder moet worden.  Je camera is namelijk ingesteld op “gemiddeld of neutraal grijs”. Meet de camera dat het lichter is dan neutraal grijs, dan maakt de camera de foto wat lichter. Meet de camera dat het donkerder is, dan wordt de foto wat lichter. In de sneeuw denkt de camera dat het lichter is doordat de sneeuw het licht reflecteert en het daardoor lichter lijkt. 

Herken je het? Sneeuw in je foto is niet wit, maar grijs en de hele foto is wat aan de donkere kant.  Oplossing voor dit probleem als je met sneeuw fotografeert:  Geef je foto’s wat meer licht. Dit kun je doen door op de M-stand te fotograferen en de instellingen zelf te bepalen. Je kunt dan het diafragma iets openen of de sluitertijd is langer instellen. Fotografeer je op diafragma- of sluitervoorkeuze? Dan kun je je foto iets lichter maken door belichtingscompensatie toe te passen.
Dat is het knopje met een +/- erop. Je kunt daar de foto iets lichter mee instellen.

Probleem 2 – de sneeuw is niet wit maar blauw

Je foto’s met sneeuw erop worden heel erg blauw.
Ook hier wordt je camera door de sneeuw in verwarring gebracht waardoor de witbalans er stevig naast zit. Je kunt dit eenvoudig aanpassen door de witbalans op je camera van automatisch te halen en op een “blauwe stand” te zetten. Je kunt daarvoor bijvoorbeeld “schaduw” kiezen, dan wordt het blauw in je sneeuwopname gecompenseerd met geel en krijg je een natuurlijke kleurenweergave. 
Je kunt natuurlijk ook in raw fotograferen en de kleurenbalans achteraf naar je smaak aanpassen. 

Probleem 3 – je foto’s zijn saai

Doordat alles wit is, vooral bij bewolkt weer, lijkt je foto al snel vlak en plat.  De oplossing is vaak eenvoudig. Je voegt gewoon wat contrast toe. Een mooi besneeuwde boom of een kind in vrolijke winterkleding. Een mooie helder blauwe lucht doet natuurlijk ook al veel.
Misschien kun je een onderwerp meer naar voren laten komen in het winterlandschap door met je diafragma te spelen en scherpte-diepte te creëren.  Is de lucht bewolkt en grijs dan kun je proberen je foto met een creatieve compositie spannender maken.
Als de sneeuw niet meer zo maagdelijk wit is, maar je wel mooie contrasten of compositie gevonden hebt, dan heb je grote kans dat je foto in zwart-wit wel heel mooi wordt. Je kunt je foto achteraf in een bewerkingsprogramma omzetten.

Probleem 4 – het is koud

Je bent vast niet verrast als ik schrijf: het is koud.
Je ontkomt er niet aan – de winterse kou. Dat kan een probleem zijn voor zowel je zelf als voor je apparatuur.

Het ligt voor de hand om je zelf goed aan te kleden. Lekkere dikke schoenen voor het langer stilstaan en de perfecte handschoenen waar je wél warme handen houdt en ze toch nog goed kunt gebruiken.

Ik ben zelf heel tevreden met deze:  https://www.bever.nl/p/the-north-face-etip-handschoen-GPBAD80001.html?colour=4168
In de vingers zit een ander materiaal waardoor je je telefoon (of touch screen van je camera) nog steeds kunt bedienen. Ook handig.  Ik heb zowel de dunne als de dikkere variant.
Bij de dunnere vindt ik het heel fijn om er een want overheen aan te trekken. Als ik fotografeer trek ik de want uit zodat ik grip heb. Onderweg heb ik ze aan, zodat ik extra warme handen heb. 

Je camera is ook niet heel blij met de kou.
Je accu’s gaan sneller leeg, dus neem voldoende reserve mee. Draag je reserve accu in je binnenzak van je jas zodat ze warm blijven en langer meegaan. 
Door het verschil in temperatuur (warm binnen, koud buiten) heb je kans dat er condens ontstaat op je camera. Ook daar wordt je camera en/of lens niet blij van. Probeer dus zo veel mogelijk condens te voorkomen en laat je camera binnen langzaam op temperatuur komen.

Je kunt je camera bijvoorbeeld buiten onder je jas dragen zodat het al een beetje warmer is. Houd je camera en lenzen daarna nog wat langer in de tas als je binnen bent zodat alles langzaam opwarmt.  Ben je binnen in een warme ruimte, zet dan je camera niet direct aan, maar wacht even en geef de condens tijd om te verdampen/op te lossen.  

Condens kan kortsluiting veroorzaken.  Als het echt flink koud buiten is en het vriest dat het kraakt, pas dan ook op met je adem. Je warme adem kan condens veroorzaken op de achterkant van je camera of op de zoeker. Adem ook zeker niet over je lens. Als de condens daarop bevriest moet je binnen lang wachten tot je lens weer schoon en droog is.

Extra tips voor fotograferen in de sneeuw

1. De landschappen zijn prachtig, maar denk ook aan de details. Besneeuwde of berijpte planten of sneeuwkristallen zijn prachtig! (helemaal als je tip 4 ook inzet) Hier komt je macrolens prachtig van pas. 
2. Een fotografie-tip die áltijd geldt – ga met mooi licht op pad. Gelukkig hangt de zon in de winter laag, dus je zit al snel goed. Ga ook zo vroeg mogelijk na het sneeuwen (of terwijl de sneeuw nog valt) op pad zodat de sneeuw nog mooi wit en zonder voetsporen is. 
3. Valt de sneeuw nog dan is het leuk om te variëren met de sluitertijd. Neem je statief ook mee en maak foto’s met een langere sluitertijd zodat de sneeuwvlokken streepjes worden. Net even anders dan anders. Lees hier nog wat meer over het gebruik van je statief.
4. Gebruik tegenlicht of licht van opzij. Door de schaduwen krijgt je foto net wat meer detail of structuur wat je in je winterse foto’s zo goed kunt gebruiken. Als de zon laag hangt en door de bomen schijnt kun je met een klein diafragma ook een mooie “ster” creëren. 
5. Vergeet je zonnekap niet mee te nemen. Bij sneeuw en bij regen beschermt je zonnekap je lens tegen invallende druppels/vlokjes waar je vlekken van op je lens kunt krijgen. Fotografeer je met tegenlicht? Dan is het misschien leuk om ook te experimenteren zónder zonnekap. Je krijgt dan misschien mooie zonnestralen of -vlekken in je foto. Vind je dat niet mooi? Hup – de zonnekap er weer op!